Mieszko IV Laskonogi - raciborski polityk władcą Polski
Roku Pańskiego 1138 zmarł książę Bolesław Krzywousty. Przed śmiercią zdecydował się na spisanie testamentu, który na prawie dwa stulecia zmienił obraz polskiej państwowości. Książę mając w pamięci własne doświadczenia w dziedzinie zdobycia i utrzymania władzy postanowił podzielić państwo pomiędzy synów, tak by uniknąć wyczerpujących konfliktów o władzę pomiędzy własnymi synami. Krzywousty pamiętał swoje zmagania z przyrodnim bratem Zbigniewem, którego tragicznym finałem było oślepienie i śmierć członka własnej rodziny. Podział państwa pomiędzy potomstwo nie był czymś wyjątkowym na owe czasy. W feudalnej Europie zdarzało się to często, bo państwo było traktowane jako własność władcy.
Tym niemniej jednak okres rozbicia dzielnicowego nie jest przez historyków zapisywany in plus w dziejach naszego kraju. Poszczególne księstwa prowadziły własną politykę wewnętrzną i zewnętrzną, funkcjonowały różne waluty, z uwagi na rozmaite cła, myta, przywileje utrudniony był handel. Słowem, które naznaczyło te czasy był podział. Dzielnice wyznaczone przez Bolesława dzieliły się na mniejsze, bo książęta naśladowali Krzywoustego. Władza ulegała całkowitej decentralizacji. Teoretyczną, bliżej nieokreśloną zwierzchność nad podzielonym państwem sprawował książę senioralny, najstarszy z rodu, który miał rezydował w stołecznym podówczas Krakowie. O ową dzielnicę senioralną nieustannie toczyły się boje. Bohaterem walk o Kraków, i to bohaterem wygranym, był również książę raciborski Mieszko Laskonogi.
Jan Długosz opisuje Mieszka w Rocznikach następująco: "Wysoki, o miłym wyglądzie, samym wejrzeniem zyskiwał sobie sympatię [tych], którzy go widywali. Wytrwały w walce, wychowany i wykształcony od dzieciństwa, a raczej od niemowlęctwa w Niemczech, zaprawiony w turniejach, górował ans wszystkimi układnymi obyczajami. Wysłuchiwał bardzo chętnie i bronił ubogich, uciśnionych, wdowy i sieroty."
Z uwagi na fakt, że ten okres historii pokrywają mroki, nie można określić kiedy się dokładnie urodził. Historycy podają rożne daty – 1131, 1138. Był drugim, co do starszeństwa, synem Władysława Wygnańca. Młodość spędził na uchodźstwie, na ziemiach Cesarstwa. Na owe czasy dobrze się wykształcił (pobierał nauki , być może ojciec chciał przeznaczyć go do stanu duchownego. Mieszko jednak zdecydowanie bardziej wolał dla siebie karierę polityczną.
W 1163 wraz z ojcem wrócił na Śląsk, by domagać się swojej dzielnicy. W 1173 dopiął swego i uzyskał dla siebie księstwo raciborskie. Od tego czasu systematycznie powiększał terytorium swojej dzielnicy. Posiłkował się w tym celu zarówno sztuką dyplomacji, jak i mieczem. Do zarządzanego przez siebie księstwa dołączył Ziemię Bytomską i Oświęcimską. Był aktywny na arenie krajowej polityki. W 1195 wsparł nawet zbrojnie Mieszka III Starego, by ten opanował tron krakowski. Brał udział w bitwie pod Mozgawą, punktem kulminacyjnym konfliktu o dzielnicę senioralną między Mieszkiem III a Leszkiem Białym. Była to jedna z najbardziej krwawych bitew tego okresu.
W 1201 roku raz jeszcze sięgnął po miecz i siłą przyłączył do swojej domeny Księstwo Opolskie. Jego marzeniem była dzielnica krakowska. Zrealizował je na krótko przed śmiercią, w 1210 roku, gdy w przy poparciu możnowładców sięgnął po senioralną zwierzchność. Zmarł w następnym roku. Nie mamy pewności, gdzie został pochowany, ale najprawdopodobniej jego doczesne szczątki znajdują się na Wawelu.
W 2015r. obchodzimy Rok Mieszka IV Laskonogiego. Finał obchodów będzie miał miejsce już w czwartek 26 listopada na Zamku Piastowskim.