Historyczna podróż rowerem przez szlak spichlerzy Ziemi Raciborskiej
W ubiegłą niedzielę 10 września 2023 odbyła się wycieczka rowerowa organizowana przez Miasto Racibórz w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa szlakiem spichlerzy Ziemi Raciborskiej.
Uczestnicy mieli okazję zwiedzić cenne, unikatowe już relikty kultury chłopskiej Raciborszczyzny dzięki uprzejmości i gościnności właścicieli — w większości osób prywatnych, na których posesjach zachowały się lamusy. Wiele z tych osób to pasjonaci lokalnej historii, którzy doceniają wartość dziedzictwa wsi i regionu. Zbierają pamiątki z dawnych czasów i gromadzą je w spichlerzach. Niektórzy nadal używają spichlerzy jako miejsca do przechowywania małych maszyn, narzędzi czy rowerów. Zwiedzone zostały następujące lamusy: przy ul. Mariańskiej i przy ul. Czynu Społecznego w Raciborzu, przy ul. Rostka w Wojnowicach, przy ul. Raciborskiej w Krzanowicach, dwa spichlerze przy ul. Mikołaja Kopernika w Borucinie, trzy spichlerze przy ul. Głównej w Bolesławiu oraz spichlerz przy ul. Pomnikowej w Bieńkowicach. Ponadto przy współpracy z Kołem Gospodyń Wiejskich zwiedzono starą kuźnię, piekarnię, młyn i salkę pamięci DFK w Bolesławiu, w której rowerzyści mogli usiąść do stołu i posilić się.
Nie do przecenienia były rozmowy z mieszkańcami odwiedzanych miejscowości — ich dbałość o zachowanie lokalnej pamięci jest imponująca.
Spichlerze chłopskie zwane lamusami to nieduże, kopulaste budynki gospodarcze drewniane lub drewniano murowane, czasem podpiwniczone, budowane w konstrukcji zrębowej, kryte dachem namiotowym. Były tynkowane od zewnątrz gliną z domieszką sieczki słomianej, bielone wapnem. Do krycia dachu pierwotnie używano najczęściej kamiennego łupka. Powstawały przy zagrodach wiejskich od XVIII w., zachowane obiekty pochodzą z przełomu XVIII i XIX w. lub z połowy XIX w. Do naszych czasów zachowało się ich kilkanaście na Raciborszczyźnie i w okolicach. Niestety ich liczba szybko się zmniejsza — niedawno zniknął spichlerz w Krzanowicach przy ul. Długiej, jakiś czas temu zawalił się spichlerz w Pietraszynie. Niektóre zostały przeniesione do skansenów, np. spichlerze kopulaste z końca XVIII w. z Pszowa i z Bojanowa znajdują się obecnie na terenie Chorzowskiego Parku Etnograficznego.
Miasto Racibórz w 2012 r. przejęło od prywatnych właścicieli spichlerz zlokalizowany przy ul. Czynu Społecznego 14 w Raciborzu-Sudole i prowadzi tam już 4 etap ratunkowych prac remontowych finansowanych z budżetu Miasta przy wsparciu w postaci dotacji Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Historyczna podróż rowerem przez szlak spichlerzy Ziemi Raciborskiej
