80 lecie Raciborskiego Muzeum
Jubileusz 80 lecia obchodziło Raciborskie Muzeum. Z tej okazji 14 wrzesnia, w budynku ekspozycyjnym Muzeum
odbyła się konferencja z okazji jubileuszu, gdzie referaty wygłosili: dr Norbert Mika, mgr Paweł Newerla, prof. Antoni Barciak. Przedstawiono również prezentację multimedialną pt.
"Muzeum w Raciborzu współcześnie" oraz otwarto wystawę jubileuszową "Skarby Muzeum w Raciborzu".
Uroczystość swoją obecnoscią uświetnili m. in.: Konsul Generalny RP w Katowicach Josef Byrtus, Dyrektor Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach Jacek Owczarek, Prezydent Miasta Raciborza Mirosław Lenk, Wiceprezydent Miasta Raciborza Ludmiła Nowacka, Wiceprezydent Miasta Raciborza Wojciech Krzyzek, Starosta Powiatu Raciborskiego Adam Hajduk, pracownicy Urzędu Miasta Racibórz, muzealnicy z Polski i Czech.
Historia Muzeum
Początki zbiorów o charakterze muzealnym sięgają w Raciborzu dwudziestych lat XIX w. i wiążą się ściśle z powstaniem w 1819 roku Gimnazjum Królewsko - Ewangelickiego.
Wykładowcy tej uczelni gromadzili w sowich pracowniach przedmioty służące głównie jako pomoce naukowe w pracy z młodzieżą. Tworząc określone grupy tematyczne zgromadzone przedmioty przechowywali w działach naukowych takich jak: Dział Historii Naturalnej, Dział Numizmatyczny, Dział Sztuki i Starożytności, Dział Rysunków, Dział Matematyczno-Fizyczny, Dział Geograficzny, Dział Muzyczny, Dział Sztuki Pomnikowej.
Ze względu na brak odpowiednich pomieszczeń zbiory gimnazjalne nie były udostępnione szerszej publiczności. Wśród nauczycieli gimnazjum powstał projekt utworzenia w Raciborzu Muzeum. Pomysł ten poparły także władze miejskie. Przedsięwzięcie wspomógł Prowincjonalny Urząd do Spraw Opieki nad Zabytkami Kultury i Prehistorii. Na muzeum przeznaczono niszczejący XIV wieczny budynek pokościelny należący niegdyś do zgromadzenia sióstr dominikanek. Po przeprowadzeniu prac remontowo-adaptacyjnych obiekt ten został zagospodarowany przez muzeum i bibliotekę. Ekspozycje umieszczono na pierwszym piętrze a oficjalne ich otwarcie miało miejsce 4 grudnia 1927 r.
Zbyt duża ilość eksponatów ustawionych na małej powierzchni niekorzystnie wpływała na odbiór wystaw, a nowych obiektów przybywało. Dzięki poparciu władz miasta bibliotekę przeniesiono w inne miejsce, a sam budynek poddano ponownemu remontowi. W trakcie prac przypadających na lata 1936 - 1938 odsłonięto freski datowane na pierwsza połowę XVII wieku.
Ponownego otwarcia Muzeum dokonano 12 lutego 1938 roku. W budynku pokościelnym zaprezentowano wystawy militariów, etnograficzną, sztuki średniowiecznej, miniatur i sztuki przemysłowej. Utworzono także wystawę prezentującą zespół zabytków egipskich.
W ciągu II wojny światowej oraz kilku następnych lat powojennych większość zbiorów muzealnych i gimnazjalnych uległa zniszczeniu lub rozproszeniu. Po zakończeniu działań wojennych rozpoczęto prace zmierzające do ponownego udostępnienia zbiorów. 21 kwietnia 1948 roku otwarto Muzeum Miejskie w Raciborzu, eksponując wystawy związane z kulturą ludową ziemi raciborskiej, sztuką średniowieczną, rzemiosłem artystycznym i militariami. Urządzono także wystawę prezentującą zabytki egipskie - mumię, kartonaż i 2 sarkofagi, podarowane w 1861 r. przez barona Anzelma von Rothschilda do Gimnazjum Królewsko-Ewangelickiego. 15 grudnia 1949 roku muzeum zostało upaństwowione.
W latach 1950 - 1953 muzeum przejęło zbiory zniszczonego podczas wojny Muzeum w Głubczycach w ilości około 1000 sztuk. Okresem przełomowym w rozwoju placówki były lata 1958-1960, kiedy zatrudniono specjalistów w dziedzinie historii sztuki, etnografii i archeologii, którzy przyczynili się do prawidłowego działania trzech podstawowych działów muzealnych: Działu Archeologii, Działu Etnografii, Działu Sztuki. Jedynie Dział Historii nie posiadał do roku 1968 obsady personalnej.
Szybkie tempo wzrostu zasobów muzealnych przyczyniło się do zaadaptowania na potrzeby ekspozycyjne i administracyjne budynku przy ul. Chopina 12. Urządzono w nim trzy wystawy oparte o zbiory własne. W roku 1964 wybudowano budynek przy ul. Rzeźniczej 15, lokując tam administrację, część magazynów i bibliotekę.
W latach 1976 - 1983 przeprowadzono remont budynku ekspozycyjnego przy ul. Gimnazjalnej 1 (dawny kościół dominikanek). Zmodernizowano i przebudowano wnętrze, główne wejście do muzeum przeniesiono do wieży. Po zakończeniu remontu zorganizowano siedem wystaw własnych. Za w/w działania muzeum i pracownicy otrzymali w 1984 roku I nagrodę wojewódzką i wyróżnienie centralne w edycji Najciekawsze Wydarzenie Muzealne Roku.
W latach 1984 - 1994 generalnemu remontowi podano budynek przy ul. Chopina 12, urządzono w nim 5 wystaw stałych, prezentowanych do dnia dzisiejszego.
Od roku 1990 muzeum działa jako jednostka organizacyjna Gminy Racibórz. Obecnie muzeum posiada cztery działy merytoryczne tzw. działalności podstawowej: Archeologii, Etnografii, Historii, Sztuki i Rzemiosła Artystycznego oraz działy pomocnicze: Oświatowy i Administracyjny, a także pracownie: fotograficzną i techniczną.
Zbiory Muzeum w Raciborzu szacuje się na około 30 tysięcy sztuk i zespołów zabytków z dziedziny: archeologii, historii, etnografii, sztuki i rzemiosła artystycznego. Najciekawsze z nich prezentowane są na wystawach.