72 rocznica Powstania Warszawskiego
Powstanie warszawskie to jedno z wydarzeń, które na trwale zapisało się w historii Polski jako świadectwo dążenia narodu do suwerenności i wolności. Militarnie skierowane było przeciwko hitlerowskim Niemcom, które od września 39r. okupowały ziemie II Rzeczpospolitej. Politycznie brało sobie również na cel wypracowanie sytuacji, w której na ziemiach polskich będzie możliwe ukonstytuowanie się władz niezależnych od Związku Radzieckiego. Powstanie wybuchło 1 sierpnia 1944r. o godzinie 17.00 - była to godzina "W" i trwało 63 dni. 3 sierpnia komendant AK gen. Tadeusz Bór - Komorowski podpisał kapitulację sił powstańczych.
Tak wygląda obraz powstania warszawskiego w archiwalnych zdjęciach poddanych retuszowi.
Przez prawie dwa miesiące słabsze liczebnie (ocenia się, że po stronie niemieckiej wzięło udział w czasie powstania ok. 50 tysięcy żołnierzy, gdy przez szeregi Armii Krajowej w czasie walk przewinęło się ok. 30 tysięcy ludzi, gorzej uzbrojone (powstańcy nie posiadali broni ciężkiej, artylerii, czołgów) i wyszkolone siły powstańcze stawiały zacięty opór doborowym jednostkom niemieckim - Wehrmachtu, SS, a także ukraińskiej formacji RONA. Powstańcy walczyli całkowicie osamotnieni - wsparcie powietrzne aliantów zachodnich okazało się iluzoryczne, a wojska radzieckie zatrzymały się przed Warszawą. Jedynym akcentem pomocy dla żołnierzy Armii Krajowej ze strony Armii Czerwonej był tzw. "desant czerniakowski" - zresztą źle przygotowany i źle przeprowadzony, który kosztował życie ponad 2000 żołnierzy Wojska Polskiego. Decyzja o braku zaangażowania po stronie sił powstańczych wojsk radzieckich w dużej mierze miała charakter polityczny. Klęska powstania pieczętowała tezę Stalina o braku odpowiedzialności nieprzychylnego mu rządu londyńskiego i dowództwa Armii Krajowej. Fiasko operacji w dodatku pozwalało mu na osłabienie podziemia w ewentualnej grze o władzę po wojnie.
Historycy oceniają, że w czasie walk w stolicy poległo ok. 16 tysięcy powstańców. Liczba zabitych po stronie niemieckiej oscylowała w granicach 2 tysięcy. Najbardziej przerażające były straty wśród ludności cywilnej. Ocenia się, że w czasie pacyfikacji powstania zostało zabitych i zamordowanych nawet 200 tysięcy warszawiaków. Miasto straciło ponad 80 procent zabudowań na lewym brzegu Wisły. Niezależnie od żywych sporów, które jeszcze dzisiaj wywołuje powstanie, faktem jest że stanowi ono świadectwo determinacji, woli walki i pragnienia wolności, które okazywali żołnierze polskiego podziemia przez cały okres II wojny światowej.
(zdjęcie płonącej ulicy Marszałkowskiej za wikipedia.org)