Gminny program opieki nad zabytkami
Zadanie własne gminy jakim jest opieka nad zabytkami znajdującymi się na jej terenie określa art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 z późn. zm.). Obowiązek sporządzania przez prezydenta miasta gminnego programu opieki nad zabytkami wynika bezpośrednio z art. 87 ust. 1 i 2, pkt 1-7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j.Dz. U. z 2024 r. poz. 1292). Zgodnie z treścią tego przepisu prawa prezydent miasta sporządza program opieki nad zabytkami na okres 4 lat i przedkłada go radzie miasta do przyjęcia w drodze uchwały a następnie jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Uprzednio program musi zostać pozytywnie zaopiniowany przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Co dwa lata prezydent ma obowiązek przedstawienia radzie miasta sprawozdania z realizacji programu.
Przedmiotem opracowania Gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Racibórz na lata 2025-2028 jest dziedzictwo kulturowe w granicach administracyjnych Miasta Racibórz, natomiast celem jest określenie zasadniczych kierunków, działań i zasad na rzecz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Dziedzictwo kulturowe to ważny czynnik życia i działalności człowieka. Zabytki są nie tylko materialnym śladem przeszłości, lecz także cennym elementem kultury, przyczyniającym się do kształtowania przyjaznego otoczenia człowieka. Bogactwo i różnorodność dziedzictwa kultury może w istotny sposób przyczynić się do rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, a tym samym do poprawy jakości życia jej mieszkańców. Na krajobraz kulturowy składają się zarówno elementy przyrodnicze, jak i wytwory oraz osiągnięcia cywilizacyjne człowieka. Są to pojedyncze obiekty i zespoły budowli, dzieła sztuki, elementy zagospodarowania przestrzeni, krajobraz miejski i wiejski, obszary kształtujące świadomość i tożsamość regionalną mieszkańców. W działaniach gminy istotne jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego oraz powiązanie ochrony zabytków z ochroną środowiska naturalnego. Sprawna opieka nad zabytkami powinna odbywać się przy udziale władz miasta, właścicieli i użytkowników zabytków oraz mieszkańców i wspólnot lokalnych. Niniejszy Program ma pomóc w aktywnym zarządzaniu bogatym dziedzictwem kulturowym Miasta Racibórz.
Gminny program opieki nad zabytkami