Drzewa Raciborza w europejskiej kampanii wyceny wartości drzew #EUTreeTag

2024-10-02

30 września 2024 r. na siedmiu drzewach w Raciborzu zostały umieszczone etykiety tzw. Tree Tagi z informacjami o gatunku, wymiarach, wartościach ekosystemowych, jakie pełni drzewo i korzyściach, jakie daje człowiekowi.

Drzewa rosnące w kilkuset miejscowościach w całej Europie zostały opatrzone specjalnymi, ekologicznymi etykietami TreeTag.

W Raciborzu do wyceny wartości usług ekosystemowych wybrano drzewa zgłoszone przez mieszkańców we wcześniejszej akcji „Ja Drzewo. Jak na imię mam” są to:

Kasztanowiec Matka Polka (Kasztanowiec zwyczajny) – przy pomniku Matki Polki,
Lipa Helena (Lipa srebrzysta) – przy ul. Konopnickiej/Lwowskiej,
Wierzba Dorothka (Wierzba biała) – w Parku Roth – nad stawem – od strony ul. Kochanowskiego,
Lipa – Drzewo Kultury (Lipa drobnolistna) – ul. Stalmacha przy Młodzieżowym Domu Kultury,
Dąb Jan (Dąb szypułkowy) – przy ul. Armii Krajowej (obok ronda/pomnika św. Nepomucena),
Dąb Przyjacielek (Dąb szypułkowy) – przy ul. Górnej (pomiędzy ul. Czeską/ul. Węgierską),
Sosna Dziadek (Sosna pospolita) – przy ul. Londzina (obok bramy wjazdowej DK Strzecha).

Celem kampanii jest zwrócenie uwagi na znaczenie drzew w przestrzeni miejskiej. Na etykietach tzw. Tree Tag’ach znalazły się informacje o usługach ekosystemowych, jakie wybrane drzewo świadczy: ile przechwytuje wód opadowych, ile zanieczyszczeń i ile produkuje tlenu. Im większa korona drzewa, tym znaczniejsze świadczy ono usługi ekosystemowe.

W kampanię ochoczo włączyły się przedszkolaki, które brały aktywny udział podczas etykietowania Lipy Kultury – grupa z Przedszkola nr 2 oraz Wierzby Dorothki – grupa z Przedszkola nr 13. Dzieci mogły dowiedzieć się o wartościach ekosystemowych drzew oraz o ich pozytywnym i potrzebnym oddziaływaniu na środowisko i człowieka. Ważne jest to, aby edukować dzieci o otaczającym środowisku i ekosystemie już od początku nauki, co przełoży się na zwiększenie ich świadomości o drzewach.

Ponadto na stronie www.treetags.eu, zaznaczone są na mapie (https://www.treetags.eu/en/treetags) wybrane drzewa z Raciborza i nie tylko, które zostały opatrzone etykietami informacyjnymi.

Jakie informacje znajdziemy na drzewach?

Weźmy pod uwagę największe oznaczone drzewo pod względem obwodu pnia — Lipę Helenę.

"Jestem lipą srebrzystą. Obwód mojego pnia wynosi 420 cm. Moja wysokość to 19 m. Powierzchnia moich liści wynosi 2058 m2. W pniu i gałęziach magazynuję 5199 kg węgla. Odgrywam ważną rolę, ponieważ w ciągu roku przechwytuję 1700 litrów wód opadowych, zapobiegając powodziom. Oczyszczam powietrze, usuwając z niego 2349 g zanieczyszczeń. Produkuję tlen w ilości, jakiej 1 osoba potrzebuje do oddychania przez 6 dni. Magazynuję 1300 g CO2 – to tyle, ile przeciętny samochód spalinowy produkuje przejeżdżając 438 km".

Udział mieszkańców w kampanii

Magdalena Wysmyk, koordynatorka komunikacji w NBTM: – Kampanię można wesprzeć fotografując się przy drzewie z TreeTagiem i publikując zdjęcie w mediach społecznościowych, opatrując je hasztagiem #EUTreeTag. Mamy też nadzieję, że informacja o drzewie i jego wartości wykorzystywana będzie jako materiał edukacyjny w terenie, oraz że widząc taki plakat, mieszkaniec pomyśli, że oto na jego ulicy rośnie cenne i wartościowe drzewo!

Drzewa niezbędnym elementem miast

W kampanii uczestniczy dziewięć organizacji z różnych krajów europejskich. Ponadto włączają się w nią liczni partnerzy, między innymi lokalni zarządcy drzew, organizacje społeczne czy szkoły opatrujące TreeTagiem drzewa na swoim terenie. Koordynatorem kampanii w Polsce jest Nature-Based Tree Management https://nbtm.pl/ (NBTM). Poprzez kampanię #EUTreeTag jej organizatorzy pragną zwrócić uwagę lokalnych społeczności na wartość dodaną, jaką drzewa nam oferują.

– Drzewa są nam niezbędne – mówi Kamil Witkoś-Gnach z NBTM. – W świetle postępujących zmian klimatycznych musimy dbać o nie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Na co dzień wielu z nas nie zwraca na nie większej uwagi. Dopiero gdy zostaną usunięte, dotkliwie odczuwamy ich brak i zauważamy, że wcześniej dawały kojący cień, obniżały temperaturę otoczenia i przeciwdziałały podtopieniom podczas ulewnych deszczów. A powinniśmy pamiętać, że świadczą dla nas znacznie więcej różnych usług!

Potrzebujemy takich drzew w wielu innych miejscach. Czasami jednak wiąże się to z podejmowaniem trudnych decyzji i mierzeniem się z ich konsekwencjami – może to być ograniczenie liczby paneli słonecznych czy miejsc parkingowych. Powinniśmy też pamiętać, że drzewa odgrywają dużą rolę w tworzeniu przyjemnej i sprzyjającej zdrowiu przestrzeni do życia.

O inicjatorach kampanii

Projekt #EUTreeTag powstał z inicjatywy dziewięciu organizacji działających w branżach związanych z drzewami w takich krajach, jak Holandia, Belgia, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Polska, Niemcy, Szwajcaria i Dania. Organizacje te łączy wspólny cel — zwrócenie uwagi na wartość drzew i zwiększanie świadomości ich znaczenia. Wykorzystując do tego specjalne oprogramowanie, w tym aplikację i-Tree, obliczają finansową i ekosystemową wartość, jaką drzewo lub cała ich grupa oferuje otoczeniu, w którym rośnie. Takie dane mogą pomóc decydentom, planistom, architektom i osobom opiekującym się drzewami zarządzać zerdzewieniami miejskimi w bardziej świadomy sposób, uwzględniając ich wartość, w tym wartość usług ekosystemowych, a także zwrócić uwagę mieszkańców co zawdzięczają drzewom.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej, przeczytaj artykuł pt. „Wycena wartości drzew a planowanie zieleni w miastach” autorstwa Kamila Wiktośa-Gnacha z Instytutu Drzewa, który znajduje się pod linkiem https://instytut-drzewa.pl/2024/08/05/wycena-wartosci-drzew/.

Akcję tagowania drzew w Raciborzu koordynował Wydział Rozwoju we współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Racibórz oraz Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu.